THE RIGHT STUFF
Uitgever: Warner Home Entertainment
1983
Speelduur: 185 minuten
Genre: Drama
Samenvatting:
Op de Edwards Air Force Base in California proberen Amerikaanse testpiloten
met experimentele vliegtuigen steeds sneller te vliegen. Dat het niet
zonder risico’s is, blijkt uit de vele foto’s van omgekomen
testpiloten aan de muur in Pancho's Happy Bottom Riding Club bar. Oktober
1947 vliegt Chuck Yeager (Sam Sheppard) met de Bell-X-1 voor het eerste
sneller dan Mach-1 en gaat daarmee als eerste door de geluidsbarrière.
Gordo Cooper (Dennis Quaid), die zichzelf als de beste piloot beschouwd,
is ook zo’n piloot die het als testpiloot op de Edwards Base wil
proberen. Ondanks de komst van hem en andere nieuwe testpiloten, weet
Chuck Yeager steeds het record als de snelste piloot te behouden en
wordt de snelheidsgrens steeds verder wordt verlegd.
In 1957 worden de Amerikanen opgeschrikt met de melding dat de Russen de Spoetnik hebben gelanceerd en daarmee als eersten een voorwerp in de ruimte hebben gebracht. Dat is een lelijke tegenvaller voor de Amerikanen, die in een rap tempo piloten ronselen voor het eigen ruimtevaartprogramma. Zo ook Cooper en Schirra, die met vele andere een zwaar selectieprogramma doorlopen. Uiteindelijk worden in april 1959 zeven mannen als de Amerikaanse astronauten van het Mercury ruimtevaartprogramma aan het publiek gepresenteerd. Het zijn Alan Sheppard (Scott Glenn), Gus Grissom (Fred Ward), John Glenn (Ed Harris), Deke Slayton (Scott Paulin), Wally Schirra (Lance Henriksen), Scott Carpenter (Charles Frank) en natuurlijk Gordo Cooper. In de jaren die volgen worden deze mannen intensief voorbereid op een eerste vlucht met een raket. De eerste raketten ontploffen nog jammerlijk bij de start, maar uiteindelijk wordt op 31 januari 1961 de eerste raket succes gelanceerd. In de capsule zit een …chimpansee. Alan Sheppard verblijft als eerste Amerikaan in mei 1961 enkele minuten in de ruimte. Voor deze geweldige prestatie wacht hem een onthaal bij de president. In de jaren die volgen wordt de grens steeds verder verlegd. John Glenn is de eerste die met zijn capsule een rondje om de aarde maakt en Gordo Cooper vloog als laatste van het team in 1963 een nieuw record met 22 banen om de aarde. Dat was het einde van het Mercury programma, maar deze zeven Amerikaanse mannen speelden nog een belangrijke rol in de ruimtevaartprogramma’s die daarna volgden.
Gebaseerd op een boek van Tom Wolfe maakte regisseur Philip Kaufman deze ruim drie uur durende film over de begindagen van de Amerikaanse ruimtevaart. Kaufman heeft ook zelf het script geschreven. De film doet qua stijl aan als een documentaire. In het verhaal worden niet alleen de spectaculaire en spannende vliegmomenten getoond, vooral de menselijke kant van deze wedloop krijgt veel aandacht. En dat het niet alleen maar successen waren, laat Kaufman ook zien. Het verhaal van Wolfe bevat de nodige relativering en zelfspot, iets dat in deze film ook goed, zij het mindere mate, terugkomt. Kaufman heeft voor het gevoel van authenticiteit van de film handig gebruik gemaakt van enkele historische zwart/wit beelden die perfect gemixt zijn met de eigen zwart/wit scènes.
De cast is er natuurlijk een om jaloers op te zijn als regisseur, met grote namen als Ed Harris, Dennis Quaid, Sam Sheppard, Scott Glenn, Lance Henriksen en nog veel meer. De acteurs, sommige nog aan het begin van hun succesvolle carrière, tonen hun uitstekende acteerprestaties. Sam Sheppard kreeg voor zijn rol van Yeager een Oscar® nominatie. Maar liefst acht Oscar® nominaties vielen de film ten deel, waarvan er uiteindelijk vier zijn gewonnen. De Oscars die zijn gewonnen waren voor de filmediting, de muziek, het geluid en de geluidseffecten. De film heeft nog vele andere nominaties voor prijzen gekregen, waaronder een Golden Globe voor beste film.
Geinig en ook beetje verwarrend is dat er zowel twee astronauten waren die Sheppard en Glenn heten als ook twee acteurs. Trouwens, de echte Chuck Yeager is ook heel even in de film te zien als barman in de Pancho's Happy Bottom Riding Club bar.
Bill Conti heeft de film van leuke muziek
voorzien, waar hij vooral gebruik maakte van de synthesizer. Het thema
van de film, ook gebruikt als achtergrondmuziek bij het DVD menu scherm,
blijft je dagen in het hoofd rondzingen. De zeven Amerikaanse astronauten
waren ‘The Right Stuff’ en dat geldt ook voor deze boeiende
film van Philip Kaufman.
Beeldkwaliteit:
Het oorspronkelijke 1.85:1 beeldformaat van deze film is klein beetje
aangepast, zodat de film in de vaak in Europa toegepaste beeldverhouding
van 1.78:1 anamorf op de DVD staat. De hoesinformatie vermeldt trouwens
onterecht een beeldformaat van 1.85:1. Gelukkig is het verschil tussen
beide formaten erg klein. In het algemeen ziet het beeld er goed uit.
Niet het beste dat we van Warner hebben gezien. De scherpte van het
beeld is goed met een evenzo goede detaillering. Kleuren zien er helder
en natuurlijk uit en geven het geheel een prima jaren ’60 gevoel.
Opvallend in het beeld zijn de diverse vuiltjes en beeldbeschadigingen.
Verder is filmgrain ook in sommige scènes aanwezig. Af en toe
zijn compressiefoutjes zichtbaar. Edge enhancement is gelukkig niet
zichtbaar.
Zoals al gezegd wordt in de film handig gebruik gemaakt van historische (zwart/wit) archiefbeelden. Enkele momenten in de film is het beeld dan ook het standaard 4x3 formaat, in het 16x9 beeldkader.
De film is uitstekend verdeeld in 46
chapterstops (hoofdstukken). Zoals gezegd, de DVD is van het type DVD-9,
wat betekent dat hij enkelzijdig en dubbellaags is. De laagwisseling
is nauwelijks merkbaar. De optionele ondertiteling (wit) is duidelijk,
goede vertaling, mooie kleine letter maar staat te hoog geplaatst onder
in het beeld.
Geluidskwaliteit:
De oorspronkelijk 70 mm 6 track soundtrack is digitaal geremasterd.
Dit resulteert in een hele mooie Dolby Digital 5.1 mix (bitrate van
384 kb/s). Niet voor niets heeft het geluid, de muziek en de geluidseffecten
een Oscar® gekregen, wat duidelijk te horen is op deze DVD. Het
is een uitstekende soundtrack waarbij intensief gebruik wordt gemaakt
van alle beschikbare kanalen. De nadruk van de soundtrack ligt op de
frontkanalen. Maar je zult begrijpen dat de straaljagers en raketten
prima materiaal zijn voor de surroundspeakers, inclusief de subwoofer.
Ook de muziek van Bill Conti komt met een prima stereobeeld uit de frontspeakers,
waarbij de surrounds het geheel enige ruimtelijkheid geven. De dialogen
zijn uitstekend te volgen en komen netjes uit de centerspeaker.
Extra's:
Deze 2-disc Special Edition zit in een uitvouwbare 2-disc digipack verpakking
met daarom een glanzende kartonnen slipcase.
De breedbeeld menuschermen zijn statische plaatjes met achtergrondgeluid.
Op de eerste DVD staat naast de film alleen nog een Award overzicht
als extra. Alle overige extra’s staan op de tweede schijf. Bijna
alle extra’s zijn in 4x3 beeldformaat en hebben DD2.0 –
192 kb/s geluid. De extra’s zijn allemaal Nederlandstalig ondertiteld.
De extra’s zijn uitgebreid en geven veel informatie over de film en enige informatie over het onderwerp ruimtevaart. Te beginnen met The Journey and the Mission Audio Commentary with Selected Scenes. Dit is een soort alternatief audiocommentaar waar naar keuze The Cast en de The Filmmakers commentaar geven bij ruim 24 minuten aan filmfragmenten. Van de cast kun je luisteren naar korte fragmenten van Chuck Yeager, Ed Harris, Barbara Hershey, Jeff Goldblum, Dennis Quaid, Harry Shearer, Fred Ward, Veronica Cartwright, Pamela Reed en Donald Moffat. Bij de filmmakers kun je onder andere luisteren naar Philip Kaufman, Irwin Winkler en Bill Conti.
Achter de keuze ‘Documentaries’ vind je drie documentaires. Dit is wel het meest interessante onderdeel van de extra’s. Te beginnen met Realizing the Right Stuff (21:06 minuten), een nieuw opgenomen documentaire waarin wordt teruggekeken hoe de film 20 jaar geleden tot stand gekomen is. In T-20 Years and Counting (11:29 minuten), een voortzetting van de vorige documentaire waarin met name aandacht wordt besteed aan de special effects, de muziek en de filmediting. Als laatste The Real Men with The Right Stuff (15:31 minuten) is natuurlijk heel interessant want hier zien we beelden van de echte astronauten en zijn interviewfragmenten met de nu nog in leven zijn astronauten Scott Carpenter, Wally Schirra en Gordo Cooper. Deze documentaire wordt ingeleid door schrijfer Tom Wolfe. Je hebt ook de mogelijkheid deze drie documentaire met de keuze Play All aaneengesloten te bekijken.
Een dertiental verwijderde scènes kun je vinden onder Additional Scenes (10:55 minuten). De eerste ruwe versie van de film duurde bijna vijf uur, dus je kunt wel begrijpen dat je hier slechts enkele verwijderde scènes ziet. Gepresenteerd in fullframe formaat.
Het Interactive Timeline to Space is een chronologisch overzicht van de ontdekking van de ruimte met archieffoto’s en –filmbeelden. Gepresenteerd worden veertien tijdsmomenten die je apart kunt kiezen. Elk geeft een kort stukje video (ongeveer een halve minuut), tekstschermen of enkele foto’s.
Dan een lange en uitgebreide documentaire John Glenn: American Hero (86:36 minuten). John Glenn is wel de meest bekende astronaut van Amerika, naast uiteraard Neil Armstrong. Glenn heeft veel betekent voor de Amerikaanse ruimtevaart, maar zo ook de andere astronauten. Het verschil met de overige astronauten was dat Glenn enorm populair was bij het Amerikaanse publiek. Als senator van de staat Ohio had hij in 1984 zelfs presidentiele aspiraties. Deze documentaire is in acht chapterstops verdeeld.
Uiteraard kan de bekende Theatrical
Trailer (3:24) niet missen. Gepresenteerd in 1.78:1 anamorf beeldformaat.
Conclusie:
The Right Stuff is een prachtige film over de begindagen van de Amerikaanse
ruimtevaart. Kaufman heeft met een geweldige cast een boeiende drie
uur durende film gemaakt die ook aandacht geeft aan de menselijke kant
van de ruimtevaart. Zeven Amerikanen werden eind jaren ’50 gekozen
om astronaut te worden en werden in de jaren ’60 het voorbeeld
voor menig Amerikaanse landgenoot.
Ter
gelegenheid van de 20ste verjaardag van deze film heeft Warner de film
heruitgebracht in een 2-disc Special Edition. Beeld en geluid zijn gelijk
aan de eerdere release. Beeldkwaliteit is goed, maar niet perfect; het
geluid is uitstekend. Op de tweede schijf staat een grote hoeveelheid
extra’s die een informatieve en zeer aantrekkelijk toevoeging
op de film vormen. Een bijzondere film, nu in een mooie DVD set. En
natuurlijk een absolute aanrader.
Door: Arnold van Oostrum