(Een om-over-na-te-denken-artikel)

Door: Kees Deckers

Maart 2014

De Norm
Leven buiten de Aarde is onmogelijk. Dat is nog altijd het antwoord dat veel mensen zullen geven, wanneer het ze wordt gevraagd. Wanneer gevraagd wordt waarom het onmogelijk is, zullen velen, vooral in de zogenaamde westerse beschaving, wetenschappelijke ideeën en theorieën gebruiken als hun bewijs. Ze zullen zeggen dat exact de juiste voorwaarden nodig zijn. En die bestaan alleen op Aarde. Wat deze juiste voorwaarden zijn? Vloeibaar water. En daarom ook een planeet die niet te heet is noch te koud. De juiste soort atmosfeer, ondermeer als bescherming tegen straling vanuit de ruimte. En meer. Deze exact-de-juiste-voorwaarden worden meestal verzameld onder de term: De Goldilock Zone, de Goudlokje-zône.

Maar wetenschappers, zoals de meeste mensen, zijn geneigd alleen of althans grotendeels te denken vanuit zichzelf, vanuit wat zij als mensen benodigen en vanuit wat zij als mensen moeten vermijden om te leven en te overleven. Ze gebruiken zichzelf als de norm, of beter als de normaalverdeling.

Figuur 1. - De Menselijke Norm(aalVerdeling)

Sommige mensen en sommige dieren en planten mogen enigszins afwijken van deze Menselijke Norm(aalVerdeling, maar leven dat te ver afdwaalt van dit middelpunt of gemiddelde is onmogelijk, is de algemene theorie, ook gebaseerd op mannetjesgod-geloven. Maar is dat ook zo? Of wordt het tijd dat mensen, en wetenschappers onder hen, stoppen met zo egocentrisch te denken, voelen en handelen? Is het tijd om te stoppen om al onze ideeën en theorieën op de Menselijke Norm(aalVerdeling) te centreren?

Liefhebbers van extremen
Heden ten dage hebben veel wetenschappers ontdekt dat er zelfs op aarde levensvormen bestaan, die ver af leven van de menselijke norm. Ze worden extremofielen genoemd of liefhebbers van extremen. De Engelstalige Wikipedia vermeldt in een artikel over hen ondermeer het volgende:

Extremofiel
Een extremofiel (van het Latijnse extremus wat "extreem" betekent en het Griekse philia (...) wat "liefde" betekent) is een organisme dat gedijt in fysisch of geochemisch extreme omstandigheden die schadelijk zijn voor het meeste leven op aarde. In contrast kunnen organismen, die in meer gematigde omgevingen leven mesofielen of neutrofielen genoemd worden....

Er zijn vele klassen extremofielen, met een bereik over de gehele aardbol, elk corresponderend aan de wijze waarop hun ecologische niche verschilt van mesofielische omstandigheden....

Astrobiologie is het gebied dat zich bezighoudt met het vormen van theorieën, zoals panspermia, over de distributie, natuur en toekomst van leven in het universum. Hierin werken microbiële ecologen, astronomen, planetaire wetenschappers, geochemisten, filosofen en ontdekkingsreizigers constructief samen om de zoektocht naar leven op andere planeten te begeleiden. Astrobiologen zijn speciaal geïnteresseerd in het bestuderen van extremofielen, daar veel organismen van dit type in staat zijn om te overleven in omgevingen vergelijkbaar met die bekend zijn te bestaan op andere planeten. Mars, bijvoorbeeld, heeft mogelijk regio’s in de diep ondergrondse permafrost, die endolithische gemeenschappen zouden kunnen herbergen. De ondergrondse water-oceaan van Jupiter's maan Europa herbergt mogelijk leven, speciaal bij de veronderstelde hydrothermale bronnen op de oceaanbodem.

Internetreferentie (09-03-14) (eigen vertaling): http://en.wikipedia.org/wiki/Extremophile

Maar wanneer we kijken naar het leven vanuit het gezichtspunt van een dergelijke extremofiel, dan zijn het de mensen en andere dieren en planten, die de extremofielen zijn, levend tussen zeer nauwe grenzen in zeer enge omgevingsniches, en dan is deze extremofiel natuurlijk de norm, het middelpunt en het gemiddelde.

Het Wikipedia-artikel vermeldt al 18 klassen van op onze planeet ontdekte extremofielen. De meeste van hen zijn microben. Maar sommige zijn veel groter. De webplek "Extraordinary Animals" (Buitengewone Dieren) vertelt ons bijvoorbeeld over één zo’n kleine levensvorm.

De Waterbeer
Ontmoet de Tardigrade of Waterbeer, een dier dat bijna nooit groter wordt dan 1,5 millimeter:

Figuren 2. en 3. (Figuur 3. is kunstmatig gekleurd) - Waterberen (één soort van extremofielen)

Ze kunnen temperaturen overleven variërend van 150° C tot -272° C. Ze kunnen tien jaar zonder water. Ze kunnen vrijwel overal waar je maar kunt bedenken leven...

... tardigrades zijn het meest beroemd vanwege hun bijna onverwoestbaarheid. Ze zijn, in feite, zo hard, dat wetenschappers een veelheid aan proeven en experimenten hebben uitgevoerd om te zien wat deze dieren kunnen weerstaan. We weten nu dat naast de bovengenoemde temperatuur-extremen, tardigrades 570.000 rads aan x-ray straling aan kunnen (slechts 2.000 rad zou heel gemakkelijk een mens doden); ze kunnen 6.000 atmosferische druk weerstaan, wat zes maal de druk van het water is in de diepste, oceanische afgrond; ze kunnen in pure alcohol worden ondergedompeld; en ze kunnen zelfs voor een week overleven in vloeibaar helium.

Internetreferentie (01-03-14) (eigen vertaling): http://extraordinary-animals.com/2014/01/04/animal-record-holders-hardiest-animal/

Dus de Waterberen verslaan de mensen op vele manieren met betrekking tot het bereik van omgevingen, waarin ze kunnen overleven. Zoals omgevingen met temperaturen tot aan 150 graden Celsius en tot aan -272 graden Celsius en omgevingen met drukken tot aan 6.000 atmosfeer.

Alleen maar vragen
Levensvormen zoals de Waterbeer op onze planeet werpen allerlei intrigerende vragen op. Zoals: Waarom houden niet alle levensvormen op Aarde zich aan de voorwaarden die wij, mensen, verklaard hebben de exact juiste en enige te zijn voor leven om überhaupt te bestaan? Waarom zou dergelijk buitengewoon leven zich überhaupt ontwikkelen op onze planeet? Als Waterberen zich hier op Aarde ontwikkelden, wat is dan de reden dat zij mogelijkheden ontwikkelden om te leven en overleven tussen dergelijke verreikende omgevingsgrenzen? Is dat logisch? Waarom ontwikkelt zich een levensvorm, die tien jaar kan overleven zonder water, terwijl er duidelijk voldoende vloeibaar water op Aarde is om in te overleven? En waarom die mogelijkheid om zulke verschillen in temperatuur te kunnen overleven, terwijl het grootste deel van onze planeet aan de oppervlakte een gemiddelde temperatuur heeft van ongeveer 15 graden Celsius (60 graden Celsius is ongeveer de hoogste en -90 graden Celsius is ongeveer de laagste temperatuur)? Of ontwikkelden ze zich misschien in een tijd dat de omstandigheden op Aarde heel wat extremer waren, zoals we die vinden op planeten binnen en buiten ons zonnestelsel?

BuitenAards ander leven en BuitenAards menselijk leven
Twee andere reeksen van intrigerende vragen duiken ook op. De eerste verzameling betreft BuitenAards ander leven: Als deze levensvormen kunnen overleven in dergelijke omgevingen en omstandigheden voor lange tijdsperioden, waarom zouden ze zich dan niet ook ontwikkelen op andere planeten met deze voorwaarden? Op Mars bijvoorbeeld bestaat vloeibaar water. Misschien niet in overvloed en misschien jarenlang niet vloeibaar. Maar als om de paar jaar water vloeibaar is, kan het dan genoeg zijn voor Waterberen om te leven en te gedijen op deze planeet van ons Zonnestelsel? En waarom zouden zij zich niet ontwikkelen en gedijen op andere planeten, met soortgelijke en meer gematigde omstandigheden, door ons gehele Universum? Kan het zijn dat Waterberen op een bepaald moment van buiten de Aarde gekomen zijn, en in staat om te overleven in in de ogen van mensen zulke hardvochtige omstandigheden, onze Aardse omgeving een over het algemeen gematigde en plezierige vonden om in te leven en te gedijen? Kort gesteld, hoeveel verschillende normaalverdelingen zijn er daarbuiten mogelijk voor leven naast dat van de mens op onze planeet? Hoeveel levensvormen hebben hun eigen Goudlokje-zône, gebaseerd op hun eigen normaalverdeling? Is er zelfs een Goudlokje-zône nodig voor leven om zich te ontwikkelen en te gedijen?

En de tweede verzameling betreft BuitenAards menselijk leven: Wat kan de mens leren van de zogenaamde extremofielen zoals de Waterbeer over leven en overleven in bijna compleet andere omgevingen dan onze Menselijke Norm(aalVerdeling)-omgeving? Hoe kunnen mensen hun omgevingsgrenzen uitbreiden tot buiten de norm? Wat kunnen ze leren van deze kleine diertjes over hoe zich tenminste te beschermen in hun eigen koloniale omgevingen op andere planeten, tegen bijvoorbeeld hoge niveau’s van straling en extreme verschillen in temperatuur?

Conclusie
Kortom, zolang wij, mensen, menen dat de voorwaarden voor ons eigen leven het gemiddelde en het middelpunt zijn, de Norm(aalVerdeling), voor alle mogelijkheden van leven, verengen we onze kijk tot een kleine doos van de werkelijkheid, tot een klein bereik van wat mogelijk werkelijk daar is. En blijven we onze eigen mogelijkheden verengen van wat we misschien in de toekomst kunnen bereiken, zoals leven onder extreme omstandigheden op andere planeten. Gelukkig voor ons, bestaan er op onze eigen planeet zogenaamde extremofielen, die ons de weg wijzen uit deze bekrompen mening en deze afgesloten kleine doos van de werkelijkheid. Ze wijzen ons niet alleen de weg naar mogelijk BuitenAards ander leven door ons gehele Universum, maar ook naar hoe wij zelf mogelijk kunnen bestaan als BuitenAards leven buiten onze eigen planeet.

De websites van Kees Deckers
http://worldwidebeingfreewebsite.com/index.htm
http://www.xs4all.nl/~deckers0

UFO 2014 PAGINA